تأملی بر روابط فرهنگ بازار و دانشگاه

درزمان ما دانش و دانشگاه چنان تطوری یافته است که آشکارا مرزبندی سنتی میان عقلنظری، عقل عملی و فن ورزی را در هم نوردیده و رابطه ای بسیار پیچیده میاناین سهقلمرو فراهم آورده است. آن چه از آن به عنوان ویژگی «بازاری شدن دانش» یا «تجاریشدن دانش» یاد می شود، می رود تا به معیاری برای سنجش همه ی قوای آدمی، اعم از عقلنظری، عقل عملی، و خلاقیت، و دستاوردهای آن ها تبدیل شود.پدیده ی تجاری شدن دانش از آن جهت شگفت آور است که درحال تبدیل شدن به بازی یگانه ای است که همه ی دانشگاه ها را در سراسر دنیا به پیرویاز قواعد خود وا می دارد. کشور ما و دانشگاه های آن نیز از این ماجرا مستثنینیستند. با این حال، چالش هایی که با ایده ی تجاری شدن دانش برخاسته، مغتنم و قابلتأمل است. توسل جستن به امر والا در تعبیری پست مدرن که لیوتار(1982) در پی آن است، یا پناهگرفتن در ذیل عقل عملی و عدالت که ریدینگز (1996) آن را به میان آورده و یادانشگاه زیبا که برن (2000) از آن سخن می گوید، همگی هشدارهایی در برابر آهنگشتابان تجاری کردن دانش و دانشگاه است. در جامعه ی ما نیز قابلیتی برای چالش بااین ایده وجود دارد و آن سنتی تنومند از دانش و دانش پژوهی حقیقت گرایانه است کهجانمایه ی دانش را در حقیقت می جوید و هرگز آن را به منفعت و کارآمدی فرو نمی کاهد.با این حال، استنطاق این سنت تنومند، هنوز به صورت جدی رخ نداده و مقاله ی حاضر درپی آن است که این ضرورت را در برابر دید قرار دهد. روشی که در بررسی این مقالهاستفاده شده، روش تحلیل مفهومی است